Od subtelnych obserwacji społecznych Jane Austen, przez gotycki mrok książek Emily Brontë, aż po melancholię Sylvii Plath czy Virginii Woolf – literatura piękna tworzona przez kobiety od dekad porusza, zachwyca i zmusza do myślenia. Choć wiele z tych tytułów powstało setki lat temu, ich siła wciąż nie słabnie. Wręcz przeciwnie – z biegiem czasu tylko zyskują na znaczeniu.
Kobiety od zawsze miały niezwykły dar obserwacji świata, emocji i relacji międzyludzkich. W ich prozie znajdziemy czułość, bunt, ironię, gniew, romantyzm i przenikliwe spojrzenie na rzeczywistość – często opisywaną z perspektywy nieuprzywilejowanej, pomijanej przez główny nurt. To właśnie dzięki temu ich książki są dziś nie tylko klasyką, ale i nadal aktualnym komentarzem społecznym.
W naszym zestawieniu znajdziesz dzieła, które przeszły do historii literatury, ale także te mniej znane – ukryte perły warte odkrycia. To nie tylko opowieści o miłości i rodzinie, ale też o samotności, niezależności, wolności i poszukiwaniu siebie. To książki, które zostają z czytelnikiem na długo, bez względu na epokę. Sprawdź listę i poszukaj czegoś, co cię zainteresuje.
Mocne głosy, wielkie historie. Najlepsze książki napisane przez kobiety
„Pani Dalloway” – Virginia Woolf
Sto lat temu, w połowie czerwca 1923 roku, pani Dalloway wychodzi rano z domu, by kupić kwiaty na wieczorne przyjęcie. Jeszcze nie wie, że do Londynu przyjechał właśnie Peter Walsh, jej młodzieńcza miłość. Tego samego dnia Rezia Warren Smith prowadzi swojego męża Septimusa do doktora Bradshawa, w nadziei, że sławny lekarz poradzi coś na jego dziwny stan ducha. Losy bohaterów powieści splatają się niespodziewanie, szlaki ich wędrówek po Londynie przecinają się, każda postać jest widziana przez innych, każda też inaczej postrzega siebie, pozostałych i miasto.
„Chata wuja Toma” – Harriet Beecher Stowe
Wzruszająca opowieść o ludziach, którzy pozbawieni swych praw i zmuszeni do niewolniczej pracy, próbują zachować godność. Nie jest im łatwo pozostać wiernym sobie i wyznawanym ideałom. Tom jednak głęboko wierzy, że pozostanie wolny, dopóki będzie miał możliwość dokonywania wyboru między dobrem a złem.
„Tajemna historia” – Donna Tartt
Richard Papen rozpoczyna studia w ekskluzywnym college’u w Nowej Anglii. Dołącza do grupy inteligentnych, ekscentrycznych studentów filologii klasycznej, którzy pod wodzą charyzmatycznego wykładowcy odkrywają sposób myślenia i życia niemający nic wspólnego z monotonną egzystencją ich rówieśników. Kiedy jednak eksperymenty z narkotykami, alkoholem i seksualnością nie przynoszą odpowiedzi na pytanie: jak daleko można się posunąć?, dochodzi do morderstwa.
„Wiek niewinności” – Edith Wharton
Lata 70. XIX wieku – do hermetycznego światka nowojorskiej socjety wraca z pobytu w Europie młoda hrabina Ellen Olenska. Najprawdziwsza femme fatale, która przed laty odważyła się odejść od męża brutala, wywołując tym niemały skandal wśród arystokratycznych rodów, w których ściśle przestrzega się kodeksu wyrafinowanych zachowań i manier. Niegdyś jedna z nich, dziś jawnie pogardza przyciasnym gorsetem pozorów i konwenansów, demaskując panującą w środowisku hipokryzję.
„Czarnoksiężnik z Archipelagu” – Usrula K. Le Guin
Opowieść o naukach pobieranych przez młodzieńca z wymyślonej krainy u mędrców, którzy posiedli kunszt czarnoksięski. Zarazem jest to opowieść realistyczna o kształtowaniu się osobowości, dorastaniu wśród przeciwieństw, o tym, jak zapalczywa lekkomyślność przeradza się w dojrzałość. Jest to, wreszcie, przypowieść o tym, jak – nie czując upadlającego strachu – pogodzić się z myślą o śmierci.
„I nie było już nikogo” – Agatha Christie
Tajemniczy gospodarz zaprasza do domu na wyspie dziesięć osób. Gdy dwie z nich giną, goście zdają sobie sprawę, że to, co początkowo uważali za nieszczęśliwy wypadek, jest dziełem zabójcy. Postanawiają odkryć jego tożsamość, ale okazuje się, że… nikt nie ma alibi.
„Anne z Zielonych Szczytów” – Lucy Maud Montgomery
Pierwsza część niezwykle popularnego cyklu powieści o przygodach rudowłosej Anne Shirley. Akcja powieści toczy się na Wyspie Księcia Edwarda w latach siedemdziesiątych XIX wieku. Jedenastoletnia Anne opuszcza sierociniec i trafia do państwa Cuthbertów. Ich pierwsze spotkanie jest pełne emocji, ponieważ Anne miała być chłopcem i została adoptowana, aby pomagać w gospodarstwie. Marilla Cuthbert początkowo chce odesłać dziewczynkę, ale gadatliwa, obdarzona niezwykłą wyobraźnią Anne szybko zaskarbia sobie sympatię mrukliwego Matthew Cuthberta i ostatecznie zostaje w ich domu.
„Moja Antonina” – Willa Cather
Powieść-pamiętnik z czasów dzieciństwa i młodości młodego Amerykanina, który jako dziecko przybył do Nebraski w latach siedemdziesiątych XIX w. niedługo po wygnaniu stamtąd Indian. Antonia, córka licznej czeskiej rodziny emigrantów, to piękny typ dziewczyny dobrej i szlachetnej, która ciężką pracą zdobywa sobie poważanie i pozycję w życiu.
„Białe zęby” – Zadie Smith
Powieść o losach trzech rodzin emigrantów wypełniają miłość, skomplikowane relacje rodzinne i pytania o tożsamość we współczesnym świecie, a wszystko to na tle buzującego życiem, fascynującego wielokulturowego Londynu.
„Pełnia życia panny Brodie” – Muriel Spark
Jest to historia nauczycielki jednej z żeńskich szkół Edynburga i sześciu dziewczynek zwanych jej „stadkiem”. Panna Brodie, osoba ekscentryczna i niekonwencjonalna, stosuje wobec wybranych przez siebie dziewcząt system nauczania, który w początkach lat trzydziestych, kiedy to rozgrywa się akcja powieści, jest wręcz szokujący i budzi sprzeciwy dyrektorki szkoły i pozostałych członków grona nauczycielskiego.
„Szerokie Morze Sargassowe” – Jean Rhys
To przede wszystkim wnikliwa analiza obyczajowości dekadenckiej społeczności eks-właścicieli niewolników w Indiach Zachodnich, wyobcowanej, znienawidzonej i pogardzanej przez Afrykańczyków, żyjącej w otoczeniu bujnej przyrody, która równocześnie omamia i odpycha, zmieniając życie w koszmar.
„Pamiętniki Hadriana” – Marguerite Yourcenar
W długim liście do Marka Aureliusza Hadrian opowiada o swoich rozterkach władcy i poglądach filozoficznych, zamiłowaniu do literatury i sztuki, a także o miłości do Antinousa. Jest to zarazem głęboka medytacja nad ludzką naturą, przemijaniem i prawdą Historii.
„Serce to samotny myśliwy” – Carson McCullers
Życzliwy dla wszystkich głuchoniemy John Singer, który potrafi czytać z ruchu warg, jest idealnym słuchaczem. Nikomu nie przerywa, nikogo nie ocenia. Dlatego też samotni i zagubieni ludzie, którzy nie chcą się pogodzić z własnym losem albo nie potrafią zaakceptować otaczającego ich świata, chętnie mu się zwierzają. Wiecznie pijany wizjoner. Właściciel kafejki, a jednocześnie filozof amator. Lekarz opętany obsesją osiągnięcia swojego życiowego, bliżej niesprecyzowanego celu… Przychodzą do Johna ze swoimi problemami i żaden z nich nie dostrzega jego tragedii… dopóki nie jest za późno.
„Utalentowany Pan Ripley” – Patricia Highsmith
Tego ambitnego dwudziestoparolatka, przekonanego, że jest stworzony do wygodnego, dostatniego życia i tylko chwilowo nie wiedzie mu się najlepiej, poznajemy w jednym z nowojorskich barów, gdzie spotyka się z bogatym biznesmenem Howardem Greenleafem. Mężczyzna zleca mu nietypowe zadanie, które wiąże się z dłuższym wyjazdem do Europy. Próba jego realizacji przyniesie wiele nieoczekiwanych zmian w życiu Toma i stworzy liczne okazje, by mógł się wykazać swoimi talentami, a głównie zdolnościami do oszukiwania ludzi i manipulowania nimi, w czym przydatne będą umiejętności łatwego zmieniania tembru głosu, stylu bycia, a nawet wyglądu zewnętrznego, dzięki którym idealnie może się podszywać pod inne osoby. Dokąd zaprowadzi go finezyjna, acz bezwzględna gra, którą sam zaaranżuje?
„Druga płeć” – Simone de Beauvoir
Druga płeć to traktat o sytuacji kobiety. Beauvoir swoje opus magnum – poświęca interpretacjom faktów i mitów narosłych wokół „kobiecości”. Bada kształtowanie się kobiety w kobiecie, żeńskość i dialogi płci. Dowodzi, iż świat został fałszywie zbudowany na prawach mężczyzn, a męski punkt widzenia funkcjonuje wciąż jako dominujący. Posługując się bogatym materiałem erudycyjnym, demaskuje uprzedzenia, usprawiedliwienia i ostatecznie wiedzie ku wyzwoleniu. Książka jest gruntowną analizą kobiecości, jednym z fundamentów dyskursu feministycznego.
„Kolor purpury” – Alice Walker
Celia, uboga i cierpiąca w milczeniu ofiara przemocy ojca, a następnie męża, odnajduje listy zaginionej siostry. Z nich dowiaduje się, że Nettie – po ucieczce z domu – wyjechała do Afryki, gdzie pracuje jako misjonarka. Więź, która łączy siostry staje się impulsem do opuszczenia męża i próby rozpoczęcia nowego życia.
„Szklany klosz” – Sylvia Plath
Esther jest wyjątkowo inteligentna, piękna, utalentowana, jednak powoli jej świat się rozpada. Kiedy ma dziewiętnaście lat, przyjeżdża do Nowego Jorku – miasta szczęścia, igraszek, kariery – na miesięczny staż w redakcji miesięcznika dla dziewcząt. Ma poznać miasto, spędzić miło czas. Nie potrafi się jednak odnaleźć. Nie ma ochoty na nocne zabawy, jest zniechęcona. Odkrywa, że dobre oceny, które zawsze zdobywała w szkole, tutaj nie mają znaczenia. Esther nie umie zdecydować, na czym jej zależy, co ją interesuje i kim być. Nie czuje się taka jak inne dziewczyny – śliczne, uśmiechnięte i zadowolone z życia. Przychodzi załamanie.
„Emma” – Jane Austen
Emma Woodhouse to dwudziestoletnia, bogata dama, mieszkająca z ojcem w pobliżu prowincjonalnego miasteczka Highbury. Pomimo przekonania, iż sama nigdy nie wyjdzie za mąż, dostrzega w sobie talent do swatania par. Po ślubie własnej guwernantki i miejscowego wdowca, pana Westona, doprowadzenie do którego traktuje jako swój osobisty sukces, postanawia znaleźć godnego męża dla swojej nowej przyjaciółki, Harriet Smith. Chociaż rodzice Harriet nie są znani, Emma jest przekonana, że dziewczyna zasługuje na związek z dżentelmenem i sprawia, że ta nie idzie za głosem własnego serca, lecz ulega patronce. Niestety wyobrażenia młodej damy niezupełnie zgadzają się z pragnieniami osób w jej otoczeniu. Sprawy komplikują się, a Emma musi zajrzeć we własne serce.
„Perswazje” – Jane Austin
Błyskotliwe połączenie portretu szlachty angielskiej początku XIX wieku oraz intrygującego romansu. Pomimo urody, dobroci i niezwykłej delikatności Anna Elliot wciąż jest samotna, żyje „przy rodzinie”. Jako młoda dziewczyna, pod wpływem perswazji i dobrych rad, zerwała zaręczyny z kapitanem marynarki Fryderykiem Wentworthem. Ten, zraniony i pełen żalu, wyruszył na morze. Przez wiele lat nie mieli ze sobą żadnego kontaktu... Ale czy można całkowicie wyrzucić z pamięci wielką miłość? I czy czas zmienia ludzi tak, że nic już do siebie nie czują?
„Rozważna i romantyczna” – Jane Austin
Po śmierci męża pani Dashwood wraz z dziećmi opuściła ukochany dom i zamieszkała w posiadłości Barton. Dwie z jej córek – panny na wydaniu – choć różne pod względem charakterów, tak samo szukają szczęścia i miłości. Uczuciowa, impulsywna Marianna marzy o mężczyźnie szarmanckim, wrażliwym, lubiącym te same lektury co ona. Łagodna i rozważna Eleonora odda serce jedynie człowiekowi spokojnemu i odpowiedzialnemu. Niestety świat, którym – zamiast prawdziwych uczuć – rządzi pozycja społeczna i pieniądz, może boleśnie rozczarować te pełne uroku, ufne kobiety.
„Duma i uprzedzenie” – Jane Austin
Rzecz dzieje się na angielskiej prowincji na przełomie XVIII i XIX wieku. Niezbyt zamożni państwo Bennetowie mają nie lada kłopot – nadeszła pora, by wydać za mąż ich pięć dorosłych córek. Sęk w tym, że niełatwo jest znaleźć odpowiedniego męża na prowincji. Pojawia się jednak iskierka nadziei, bo oto posiadłość po sąsiedzku postanawia dzierżawić pewien młody człowiek, przystojny i bogaty.
„Piąte dziecko” – Doris May Lessing
Utrzymana w stylistyce grozy historia rodziny, której sielankowe szczęście zostaje zburzone przez przyjście na świat odmieńca Bena. Fabuła jak z horroru staje się dla wybitnej brytyjskiej pisarki pretekstem do głębokich refleksji nad miłością macierzyńską, granicami ludzkiej wolności, współczuciem dla innych.
„Orlando” – Virginia Woolf
Orlando rodzi się jako chłopiec. Pragnienie namiętności, przygody i spełnienia wyrywa go z jego czasów. Podróż za marzeniami zaczyna się w elżbietańskiej Anglii i przez czasy imperium osmańskiego prowadzi aż do lat dwudziestych minionego wieku. W połowie podróży Orlando staje się kobietą. Przemiana płci staje się psychologicznym, cywilizacyjnym i kulturowym przeżyciem.
„Opowieść podręcznej” – Margaret Atwood
Freda jest Podręczną w Republice Gilead. Może opuszczać dom swojego Komendanta i jego Żony tylko raz dziennie, aby pójść na targ, gdzie wszystkie napisy zostały zastąpione przez obrazki, bo Podręcznym już nie wolno czytać. Co miesiąc musi pokornie leżeć i modlić się, aby jej zarządca ją zapłodnił, bo w czasach malejącego przyrostu naturalnego tylko ciężarne Podręczne mają jakąś wartość.
„Przeminęło z wiatrem” – Margaret Mitchell
Romans wszech czasów i zarazem obyczajowa powieść z okresu wojny secesyjnej. Powieść Margaret Mitchell to historia o miłości i stracie, o podzielonym narodzie i ludziach odmienionych na zawsze.
„Rebeka” – Daphne du Maurier
Podczas wyprawy na Riwierę Francuską nieśmiała dziewczyna poznaje zamożnego wdowca, Maxima de Wintera, i po krótkiej znajomości zgadza się za niego wyjść. Szczęśliwe chwile kończą się, kiedy małżeństwo przyjeżdża do Manderley – rodzinnej posiadłości Maxima. W mężczyźnie zachodzą niewyjaśnione zmiany, a nowa pani de Winter uświadamia sobie, że w ogóle go nie zna.
„Małe kobietki” – Louisa May Alcott
Stany Zjednoczone, lata 60. XIX wieku. W domostwie zwanym Orchard House od pokoleń mieszka rodzina Marchów. Pod nieobecność ojca walczącego w wojnie secesyjnej opiekę nad czterema córkami sprawuje ich matka, Marmee, która wyraźnie wyprzedza swoją epokę, wpajając dziewczynkom ideały wolności i namawiając je, by znalazły własną drogę w życiu.
„Umiłowana” – Toni Morrison
Osiemnaście lat temu Sethe udało się uciec i od tego czasu nie jest już niewolnicą. Mieszka w Ohio wraz z córką Denver oraz teściową. Nie czuje się jednak wolna. Wciąż dręczą ją wspomnienia z poprzedniego życia, a jej dom nawiedza duch utraconego dziecka. To bezimienna córka Sethe, na której grobie wyryto tylko jedno słowo: Umiłowana.
„Dziwne losy Jane Eyre” – Charlotte Brontë
Historia młodej dziewczyny, która po stracie obojga rodziców, trafia do domu brata swojej matki. Nie potrafi jednak obudzić uczuć u ciotki, która – gdy tylko nadarza się okazja – pozbywa się dziewczynki, wysyłając ją do szkoły dla sierot, słynącej z surowego rygoru. Jane jednak udaje się przeżyć, zdobywa wykształcenie i wreszcie znajduje pracę jako guwernantka, w domu Edwarda Rochestera, samotnie wychowującego przysposobioną córkę. Wydawałoby się, że tu wreszcie znajdzie prawdziwe szczęście. Jednak los upomni się zadośćuczynienia za winy z przeszłości jej ukochanego pana. Jane nocą ucieka szukać swojej własnej drogi.
„Miasteczko Middlemarch” – George Eliot
Losy bogatej i szlachetnej Dorotei Brooke, szukając godnego celu, by nadać sens swojemu życiu. Równolegle obserwujemy lekarza, Tertiusa Lydgate`a, który sens ten znalazł w pracy naukowej i w medycynie. Przeszkodą w realizacji jego planów staje się piękna kobieta.
„Wichrowe wzgórza” – Emily Brontë
Mały chłopiec, Heathcliff, jako osierocone dziecko trafia do domu Earnshawów. Wychowując się w tej zamożnej rodzinie, obdarza odwzajemnioną miłością Katarzynę, córkę swoich przybranych rodziców. Prześladowany przez przyszłego dziedzica Hindleya, poznaje też smak nienawiści. Gdy przekonuje się, że konwenanse mogą pokonać nawet najsilniejszą miłość, znika na trzy lata, aby powrócić jako dysponujący fortuną niewiadomego pochodzenia, demoniczny i bezwzględny mściciel. Od tego momentu nikomu w rodzinie nie będzie łatwo znaleźć własne szczęście.
„Zabić drozda” – Harper Lee
Atticus Finch, adwokat i głowa rodziny, broni młodego czarnoskórego mężczyzny oskarżonego o zgwałcenie biednej białej dziewczyny Mayelli Ewell. Prosta sprawa sądowa z powodu wszechpanującego rasizmu, urasta do rangi symbolu. W codziennej walce o równouprawnienie czarnych jak echo powraca pytanie o to, gdzie przebiegają granice ludzkiej tolerancji. Czytaj też:
Książki, które wszyscy powinni przeczytać chociaż raz. Rekomendacje użytkowników RedditaCzytaj też:
Nie tylko „Kiedy ciało mówi nie”. Najlepsze książki Gabora Maté